Diz Protezi; ileri düzeyde hasar gören, ağrı ve fonksiyon kayıpları gören diz eklemlerinin tedavisinde kullanılan protezler olarak bilinmektedir. Diz eklemi, protez olarak isimlendirilen yapay bir eklemle değiştirilir.
İçindekiler
Hasarlı kıkırdak ya da kemik dokuları temizlenir ve bu bölgelere protezler yerleştirilir. Bu içerikte diz protezi nedir, nasıl kullanılır gibi diz protezi hakkında merak edilenleri yanıtlandıracağız.
Diz protezi genel olarak dizde yer alan eklemlerin aşırı derecede aşındığı diz kireçlenmesi vakalarında tedavi amaçlı olarak kullanılmakta olan bir yöntemdir. Kemik ve kıkırdak dokusu üzerindeki yıpranan yüzeyler belirlenir ve bu bölgelere protez uygulaması gerçekleştirilir.
Bu sayede diz eklemindeki kireçlenmeye bağlı sorunlar, bir nebze de olsa çözülmüş olur. Diz ekleminin görevlerini yerine getirmesi için kullanılan bu protezler, titanyum ya da krom – kobalt alaşımlarından elde edilmektedir.
Protez teknolojisi özellikle de son yıllarda hızla gelişim göstermekte olduğu için son derece işlevli protezler üretilmekte ve diz kireçlenmesi tedavisinde kullanılmaktadır.
Bu duruma bağlı olarak hastalarda başarı yüzdesi ve protez uygulamasının ardından hastaların konforu ciddi anlamda artış göstermiştir. Diz protezi genellikle diz kireçlenmesi tedavisinde en son başvurulan yöntemdir.
Diz Protezi Çeşitleri
Diz protezleri genel olarak total diz protezi ve kısmı diz protezi olmak üzere iki farklı gruba ayrılmaktadır. Diz eklemini etkileyen sağlık sorunun türü, şiddeti ve bölgesi doğrultusunda protez seçimi uzman hekimlerce yapılmaktadır. İşte diz protezi çeşitleri;
Total Diz Protezi (Tam)
Diz bölgesinde yer alan eklemlerdeki hasarın, eklemin büyük bir kısmını kapsadığı durumlarda uygulanan diz protezi çeşididir. Bu protezin uygulanmasına karar verilmiş olan hastalarda menisküs, bağlar ve kıkırdak dokusunda çok ciddi hasarlar meydana gelmiştir.
Bu noktada eklemlerin hem iç hem de dış yüzeyleri total protezlerle değiştirilerek, hastanın yaşam kalitesi arttırılmaya çalışılır.
Unikondiler Diz Protez (Kısmi)
Eklem aşınması probleminin yalnızca iç ya da dış yüzeyde olması durumunda kısmi protez uygulaması tercih edilmektedir. Kıkırdak dokusunda bölgesel hasarların oluştuğu görülüyor fakat tüm kıkırdak dokusunun aşınması gibi bir durum söz konusu olmadığı durumlarda uygulanmaktadır.
Kısmi protez uygulaması sonucunda istenilen verimin elde edilebilmesi için menisküs, diz bağları ve kıkırdak dokusunun büyük bir bölümünün sağlıklı, aşınmamış ve hasar almamış olması gereklidir.
Tüm eklem bölgesine yayılan aşınma durumlarında kısmi protezle olumlu bir sonuç elde etmek mümkün olmayacaktır. Kısmi protez ya da tam protez uygulamalarından hangisinin yapılacağı ya da yapılıp yapılmayacağı, detaylı bir hekim muayenesinden sonra belirlenecektir.
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Tıpkı diğer tüm cerrahi müdahalelerde olduğu gibi diz protezi ameliyatı öncesinde de hastanın tüm sağlık kontrolleri, tam donanımlı bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilmelidir. Diz eklem bölgesi, detaylı bir şekilde incelenir ve hasarın boyutu saptanır.
Bu verilere göre ameliyatın planı ve nasıl bir tedavi uygulanacağı doktor tarafından belirlenir. Bu esnada hangi protez çeşidinin kullanılacağına da karar verilir. Ayrıca bu noktada özellikle de kan sulandırıcı başta olmak üzere düzenli kullanılan ilaçlar sorgulanır. Bu noktada uzman hekim, ilaçların ameliyattan bir süre önce bırakılmasını talep edebilir.
Diz protezi ameliyatında lokal anesteziyle vücudun alt kısmı uyuşturulur. Ardından diz kapağına kesi atılır ve kıkırdak dokusu temizlenir. Yıpranmış olan kısımların çıkartılmasından sonra protez parçaları gerekli bölgelere sabitlenir. Ameliyatın ne kadar sürmesi gerektiği vakanın durumuna göre farklılık göstermektedir.
Diz Protezi Sonrası Yaşam Nasıldır?
Diz protezi ameliyatı sonrası hastalar tarafından en çok merak edilen konuların başında geliyor. Ameliyatın ardından hastalar genel olarak birkaç gün hastanede gözlem altında tutulduktan sonra taburcu edilmektedir. Bütün cerrahi müdahalelerde olduğu gibi diz protezi ameliyatının ardından da çeşitli komplikasyonların görülme ihtimali düşükte olsa vardır.
Bu komplikasyonlar başlıca kanama, enfeksiyon ve ağrı olarak bilinmektedir. Bu nedenden dolayı operasyonun ardından hekim tarafından verilecek ilaçlar düzenli bir şekilde kullanılmalı ve hekimin talimatlarına harfiyen uyulmalıdır.
Ameliyat bölgesine zarar verilmemesi adına özenli davranmakta da fayda vardır. Ayrıca ameliyat olan hastalar bir süre boyunca koltuk değneği kullanmak zorunda kalabilirler. Kısmi iyileşmenin ardından hastaları, fizik tedavi süreci beklemektedir.
Fizyoterapistler tarafından yaptırılacak çeşitli hareketlerle diz eklemi bölgesinin güçlendirilmesi sağlanır. Hastaların çoğunluğu operasyondan 4 - 6 hafta sonra koltuk değneği ya da herhangi bir yardımcı aparat kullanmadan yürüyebilecek hale gelir.
Diz Protezi Sonrası Ağrı Olur mu?
Diz protezinden sonra hastalar zaman zaman ağrılı bir süreç geçirebilirler. Kasılmaların meydana gelmesi, iyileşme sürecinin ağrılı geçmesi normal bir durumdur. Fakat bu etkileri azaltabilmek için doktorun verdiği ilaçlara ve direktiflere harfiyen uymanız tavsiye edilir.
Ameliyat sonrasında en az 4 hafta yardımcı aparat olmadan yürünmemeli ve oturma - kalkma gibi günlük hareketlerde dikkatli olunmalıdır. Aksi takdirde ağrı ve kasılma başta olmak üzere birçok komplikasyonun gelişmesi için uygun bir zemin hazırlanmış olur.
Diz Protezi Ameliyatı Riskleri
Neredeyse her ameliyatta görülen bazı riskler diz protezi ameliyatı içinde geçerlidir. Bunlar genel olarak anesteziye bağlı risklerdir. Diğer yandan baktığımızda çok düşük ihtimal olsa da müdahale edilen dokunun etrafında yer alan sinir ve damarlarda yaralanmaların meydana geldiği görülmektedir.
Ayrıca yine operasyon esnasında pıhtı oluşumu, enfeksiyon gibi durumlarda görülebilir. Fakat bunlar oldukça düşük ihtimale sahip olup, neredeyse tüm cerrahi operasyonlarda görülebilen durumlardır. Öte yandan ameliyattan sonra diz protezinin gevşemesi de mümkündür. Bu durum genel olarak hastanın kilo almasına bağlanır.
